ضد یخ (antifreeze) به عنوان یک افزودنی تعریف می شود که وقتی به مایع مبتنی بر آب اضافه می شود، نقطه انجماد مخلوط را کاهش می دهد. از مواد ضد یخ در تجهیزات مکانیکی در محیط های زیر نقطه انجماد برای جلوگیری از یخ زدگی سیالات انتقال حرارت استفاده می شود.
استفاده از ضد یخ به اندازه روغن مهم است. خنک کننده نقطه جوش سیستم خنک کننده را در تابستان افزایش می دهد، در زمستان نقطه انجماد را کاهش می دهد و از موتور و سیستم خنک کننده در برابر خوردگی محافظت می کند. این عملکردها موتور را از گرم شدن بیش از حد یا یخ زدن در هنگام رانندگی در آب و هوای شدید جلوگیری می کند.
تاریخچه پیدایش ضد یخ
ضد یخ در بیشتر سیستم های انتقال گرما موثر است. برای انتقال گرما آب صرفا کارایی قابل قبول در دسترسی جهانی با قیمت پایین دارد. با توجه به اینکه میزان دما آن بین 0 تا 100 درجه سلسیوس است. محلول ضد یخ با کاهش نقطه انجماد و نقطه ذوب این میزان را افزایش می دهد و در عین حال انتقال گرما را به خوبی منتقل می کند.
نخستین محلول ضد یخ آب نمک و الکل بود. به این خاطر که آب نمک و الکل از قیمت پایین تر و قابل دسترس پذیر بودند. همچنین دارای عملکرد مناسبی از لحاظ کاهش نقطه انجماد است، اما از لحاظ نقطه اشتعال ضعیف است، به همین دلیل در سال 1923 اولین اتیلن گلایکول تولید شدند.
ضد یخ از چه ترکیباتی تشکیل شده است؟
اصلی ترین خنک کننده موتورهای احتراق داخلی، آب است به این خاطر که بسیار مقرون به صرفه و غیر سمی است. همچنین از ظرفیت گرمایی بسیار بالایی برخوردار می باشد. تنها محدوده مایع آن 100 درجه سانتی گراد است که بعد از انجماد گسترش پیدا می کند.
این مشکلات با افزایش خنک کننده های جایگزین با خاصیت بهبود یافته از بین می رود. نقطه انجماد و جوش خاصیت جمع آوری محلول است که تحت تاثیر غلظت مواد محلول است، بنابراین نمک ها نقطه ذوب محلول های آبی را کاهش می دهند. در ضمن برای یخ زدگی مورد استفاده قرار می گیرند. در حالی که محلول های نمکی برای سیستم های خنک کننده بکار نمی روند، چرا که منجر به خوردگی فلزات خواهد شد.
مهمترین کاربردهای ضد یخ با کیفیت
ضد خوردگی
با توجه به خاصیت ضد خوردگی یخ و از بین بردن خاصیت اکسید شدن فلزات در معرض با آب می باشد. در اثر عدم استفاده از محلول ضد یخ موجب پوسیدگی و خوردگی قطعات و سیستم های خنک کننده خودرو می شود.
ضد جوش
مانع از جوش آوردن موتور خودرو در شرایط دشوار موتور خودرو می باشد.
ضد یخ
مهمترین موارد مصرف ضد یخ جلوگیری از یخ زدگی در روزهای سرد سال است. در اثر یخ زدگی آب در داخل سیستم خنک کننده خودرو هنگام بالا آمدن حجم آب در حین انجماد با وجود قطعات فلزی خودرو می تواند باعث آسیب های شدیدی مانند ترک برداشتن دیواره بلوک سیلندر و ترکیدن رادیاتور گردد. در حالی که با استفاده از ضد یخ می تواند نقطه انجماد آب را کاهش داد و از بروز چنین آسیب هایی جلوگیری کرد.
سایر مزایای ضد یخ
استفاده منظم و به موقع از ضد یخ می تواند مزیت های زیادی در پی داشته باشد شامل:
- جلوگیری از یخ زدگی آب در فصول سرد
- مانع از جوش آمدن آب در روز های گرم سال
- پیشگیری از خوردگی و زنگ زدگی قطعات فلزی موتور
- جلوگیری از پوسیدگی بخش های لاستیکی و پلاستیکی محفظه موتور
- مانع از الکترولیز مایع خنک کننده می شود.
انواع مختلف ضد یخ
در اصل سه نوع ضد یخ وجود دارد عبارت است از:
- ضد یخ سبز
اولین مدل ضد یخ در بازار به رنگ سبز بود که با پیشرفت فناوری در این عرصه انواع ضد یخ ها تولید و به بازار ارائه شدند.
- ضد یخ OAT
این ضد یخ تحت عنوان (Organic Acid Technology) نام دارد. ماندگاری بالا در مقایسه با ضد یخ سبز این محلول تا 5 سال دوام دارد.
- ضد یخ ترکیبی یا هیبریدی
این محلول ترکیبی از ضد یخ سنتی و ضد یخ OAT است. ضد یخ هیبریدی با مایع خنک کننده ای که داخل موتور خودرو است سازگار می باشد. این ضد یخ بعد از رقیق شدن با آب به آن افزوده می شود.
یک نکته قابل توجهی که برای استفاده از این محلول باید در نظر داشته باشید در صورتی که قبلا از ضد یخ معمولی استفاده کرده اید اجازه استفاده از ضد یخ ترکیبی را ندارید. چرا که این دو با هم سازگار نیستند و منجر به بروز مشکلاتی برای خودرو شما می کند.
چگونه از ضد یخ ها نگهداری می شود؟
ضد یخ از مواد اشتعال زا است که بایستی توجه داشته باشید که مخازن آن در هنگام حمل و نقل و استفاده از هر نوع حرارت و منبع گرمایی دور باشد.
با توجه به خاصیت اسیدی ضد یخ ها آنها را باید در ظروف مخصوص و مناسب نگهداری کرد.
همانطور که می دانید ضد یخ ها قابلیت خوردگی دارند به همین دلیل باید از مواد آلی، نیترات، کلرات ها و … دور نگهداری شوند تا مشکلی به وجود نیاید.
نحوه استفاده از ضد یخ ها چگونه است؟
با توجه به اینکه ضد یخ ها می تواند در اثر یک بی احتیاطی آسیب های جدی و شدید سوختگی ایجاد کنند، از همین رو استفاده از دستکش و لباس های مخصوص ضروری است.
اگر به صورت تصادفی ضد یخ وارد دهانتان شد باید سریعا دهان را شستشو دهید و به پزشک مراجعه کنید.
8 نکته ایمنی در رابطه با استفاده از ضد یخ
- آب باید دی یونیزه باشد اصطلاحا از سختی بسیار پایینی برخوردار باشد.
- از ضد یخ تنها برای رادیاتور استفاده نکنید، زیرا مایع خنک کننده خاصیت چندانی در برابر انجماد یا پخش کردن گرما در سیستم خنک کننده ندارد.
- ضد یخ های تولیدکننده های مختلف را با هم ترکیب نکنید حتی اگر رنگ آنها یکسان باشد این کار به موتور خودرو آسیب جدی وارد می کند.
- استفاده از ضد یخ های با کیفیت که در برابر آتش مقاوم هستند.
- در صورتی که ضد یخ بوی ناخوشایندی دارد از استفاده از خودداری کنید.
- برای رقیق کردن ضد یخ از دستورالعمل تولید کننده استفاده کنید.
- در صورت کف کردن رادیاتور باید رادیاتور را تخلیه کنید، زیرا ضد یخ به هیچ وجه کف نمی کند.
- هنگام خرید ضد یخ به نشان استاندارد GS1 حتما توجه داشته باشید.
جمع بندی
امیدواریم این مطلب مفید شما واقع شده باشد در صورت خرید ضد یخ و یا استعلام از قیمت ضد یخ می توانید از شرکت های تولید کننده معتبری مانند مبین شیمی اسپادان که سال هاست محصولات فراوانی اعم از تولید روغن دنده، تینر، پارافین مایع و پارافین جامد، روغن هیدرولیک، ضدیخ استاندارد و با کیفیت تولید می کند اقدام کنید.